Cách phân tích phong cách của tác giả

Chắc hẳn trong quá trình học tập môn Ngữ văn, các em học sinh yêu quý đã từng nghe đến khái niệm “phong cách tác giả”. Vậy phong cách tác giả là gì? Phong cách tác giả chính là dấu ấn riêng của mỗi nhà văn, nhà thơ trong việc sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, cách xây dựng nhân vật, kết cấu tác phẩm… để thể hiện thế giới quan và tư tưởng nghệ thuật của mình. Nắm vững cách phân tích phong cách tác giả là chìa khóa giúp chúng ta hiểu sâu hơn về tác phẩm và tâm hồn người nghệ sĩ.

1. Phong cách tác giả là gì?

Trước khi bắt tay vào phân tích, chúng ta cần hiểu rõ phong cách tác giả là gì. Đơn giản mà nói, đó chính là CÁCH mà tác giả viết, CÁCH mà họ sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, chi tiết… để kể câu chuyện của mình. Giống như mỗi người chúng ta có một giọng nói, một phong cách ăn mặc riêng, mỗi tác giả cũng có một “chất” riêng không thể trộn lẫn. Ví dụ như, khi nhắc đến Nguyễn Du, ta nghĩ ngay đến chất trữ tình bi thương, còn Xuân Quỳnh lại mang đến sự giản dị, gần gũi mà da diết.

2. Phân tích phong cách tác giả để làm gì?

Nhiều bạn học sinh thắc mắc: “Học cách phân tích phong cách tác giả để làm gì?”. Câu trả lời là:

• Hiểu sâu sắc tác phẩm: Phong cách tác giả là “linh hồn” của tác phẩm. Phân tích phong cách giúp ta hiểu rõ hơn dụng ý nghệ thuật, thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.
• Nâng cao khả năng cảm thụ văn học: Việc phân tích rèn luyện cho chúng ta khả năng quan sát tinh tế, tư duy logic và cảm thụ cái hay, cái đẹp trong từng câu chữ.
• Làm tốt các bài văn phân tích, bình luận: Nắm vững cách phân tích phong cách tác giả giúp các em tự tin hơn khi làm bài, từ đó đạt điểm số cao hơn.

3. Các bước phân tích phong cách của tác giả

Vậy làm thế nào để phân tích phong cách tác giả một cách hiệu quả? Các em có thể tham khảo các bước sau:

Bước 1: Tìm hiểu về tác giả và bối cảnh sáng tác:

• Tác giả là ai? Quá trình sống và sáng tác của họ như thế nào?
• Tác phẩm được viết trong hoàn cảnh nào? Điều này ảnh hưởng gì đến nội dung và phong cách của tác phẩm?

Ví dụ: Khi phân tích “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố, ta cần tìm hiểu về cuộc đời nhà văn, về xã hội Việt Nam đương thời với nạn sưu thuế tàn ác, bóc lột nặng nề.

Bước 2: Phân tích các phương diện cụ thể:

• Ngôn ngữ: Tác giả sử dụng ngôn ngữ gì? (giàu hình ảnh, mộc mạc, trau chuốt…)? Cách sử dụng từ ngữ, giọng điệu có gì đặc biệt?
• Hình ảnh: Tác giả thường sử dụng những hình ảnh nào? (thiên nhiên, con người, sự vật…)? Hình ảnh đó có ý nghĩa gì?
• Nhân vật: Tác giả xây dựng nhân vật như thế nào? (tính cách, số phận, ngôn ngữ…)?
• Kết cấu: Tác phẩm có bố cục gì đặc biệt? Cách kể chuyện có gì độc đáo?

Ví dụ: Khi phân tích thơ Nguyễn Khuyến, ta nhận thấy ông thường sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, hình ảnh gần gũi với làng quê Việt Nam như “ao thu”, “chuồn chuồn nước”, “bèo dạt”…

Bước 3: Tổng hợp và đánh giá:

• Từ những phân tích trên, hãy rút ra kết luận về phong cách của tác giả.
• Đánh giá giá trị nội dung và nghệ thuật của phong cách đó.

4. Một số lưu ý khi phân tích phong cách tác giả

• Cần phân tích một cách cụ thể, chi tiết, bám sát tác phẩm.
• Tránh sa đà vào phân tích tiểu sử tác giả mà quên mất việc phân tích tác phẩm.
• Luôn có dẫn chứng trong tác phẩm để minh họa cho ý kiến của mình.

Bây giờ, các em hãy thử áp dụng những bước trên để phân tích phong cách của một tác giả mà em yêu thích xem sao! Đừng quên để lại bình luận bên dưới để chia sẻ với cô những suy nghĩ của mình nhé!