Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM?

Chắc hẳn các em đã từng nghe đến phương pháp học STEM rồi phải không nào? STEM là viết tắt của Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán học (Mathematics), là phương pháp giáo dục tích hợp kiến thức và kỹ năng của 4 lĩnh vực trên để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Vậy các em có bao giờ tự hỏi: Liệu có thể dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM? Liệu môn học tưởng chừng như “bay bổng” như Ngữ văn lại có thể kết hợp với STEM – vốn được coi là phương pháp học tập thực tiễn? Hôm nay, cô và các em hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!

1. Ngữ văn và STEM: Gặp gỡ hay bỏ lỡ?

Nhiều người cho rằng Ngữ văn và STEM là hai lĩnh vực đối lập nhau. Ngữ văn thiên về cảm xúc, sự sáng tạo và trí tưởng tượng, trong khi STEM lại tập trung vào logic, phân tích và tính ứng dụng. Tuy nhiên, thực tế không hẳn lúc nào cũng vậy. Sự kết hợp giữa Ngữ văn và STEM có thể mang đến những lợi ích bất ngờ đấy!

2. Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM – Vì sao nên?

Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM không có nghĩa là biến giờ Ngữ văn thành giờ học Toán hay Khoa học. Thay vào đó, STEM sẽ là “lớp áo mới” giúp phương pháp dạy và học Ngữ văn trở nên thú vị và hiệu quả hơn.

Vậy, dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM mang lại lợi ích gì?

• Thúc đẩy tư duy phản biện: Phân tích một tác phẩm văn học cũng giống như giải một bài toán, đòi hỏi chúng ta phải quan sát, suy luận, so sánh, đối chiếu và đưa ra kết luận logic. Chẳng hạn, khi tìm hiểu về hình tượng người lính trong thơ ca, chúng ta có thể sử dụng sơ đồ tư duy để phân tích các khía cạnh của hình tượng này, từ đó thấy được vẻ đẹp của họ trong từng hoàn cảnh lịch sử.
• Khơi gợi niềm đam mê học tập: Thay vì chỉ đọc – chép, phương pháp học STEM khuyến khích các em tích cực tham gia vào quá trình tiếp nhận kiến thức, chủ động tìm tòi, khám phá và thể hiện bản thân. Ví dụ, khi học về truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, các em có thể tự mình thiết kế một trang web giới thiệu về tác giả, tác phẩm, hoặc thậm chí là xây dựng một đoạn phim hoạt hình ngắn dựa trên nội dung câu chuyện.
• Nâng cao kỹ năng thế kỷ 21: Trong thời đại công nghệ 4.0, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy và học là điều vô cùng cần thiết. Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM sẽ giúp các em làm quen với việc sử dụng các phần mềm, công cụ hỗ trợ như PowerPoint, Prezi, Canva… để tạo ra các sản phẩm học tập sinh động, hấp dẫn.

3. Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM – Làm thế nào?

Vậy làm thế nào để áp dụng STEM vào dạy học Ngữ văn một cách hiệu quả? Dưới đây là một số gợi ý:

• Tích hợp công nghệ vào bài giảng: Giáo viên có thể sử dụng các video, hình ảnh, âm thanh minh họa cho bài giảng, giúp học sinh dễ dàng hình dung và ghi nhớ kiến thức hơn.
• Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo: Thay vì chỉ học lý thuyết suông, hãy để các em được thực hành, trải nghiệm và sáng tạo thông qua các hoạt động như dựng kịch, làm thơ, viết truyện, thiết kế infographic,….
• Kết nối Ngữ văn với các môn học khác: Ví dụ, khi học về bài thơ “Nam quốc sơn hà” (Lý Thường Kiệt), giáo viên có thể lồng ghép thêm kiến thức về lịch sử, địa lý để học sinh hiểu rõ hơn về bối cảnh ra đời của tác phẩm.
• Khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu: Giáo viên có thể giao cho học sinh các dự án nghiên cứu nhỏ, yêu cầu các em tự thu thập thông tin, phân tích, đánh giá và trình bày kết quả trước lớp.

4. STEM và Ngữ văn – Câu chuyện tương lai

Dạy học Ngữ văn theo định hướng STEM là một hướng đi mới, đòi hỏi sự nỗ lực của cả thầy và trò. Tuy nhiên, cô tin rằng với sự sáng tạo và nhiệt huyết, chúng ta hoàn toàn có thể biến những giờ học Ngữ văn trở thành một hành trình khám phá lý thú và bổ ích!

Các em có đồng ý với cô không? Hãy chia sẻ ý kiến của mình ở phần bình luận bên dưới nhé! Và đừng quên tiếp tục theo dõi website để cập nhật những bài viết thú vị về Ngữ văn nhé!